महाराष्ट्र शासनाच्या हरित महाराष्ट्र, समृद्ध महाराष्ट्र अभियानाअंतर्गत यंदा राज्यात १० कोटी वृक्ष लागवड करण्याचे ध्येय मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी जाहीर केले आहे. ही वृक्षलागवड मोहीम केवळ एक सरकारी कार्यक्रम नसून, ती एक लोकचळवळ बनावी, यासाठी सर्व विभाग, स्थानिक स्वराज्य संस्था, जिल्हा परिषद, सामाजिक संस्था व नागरीकांनी एकत्र येऊन काम करण्याचे आवाहन त्यांनी केले. पुढील वर्षीही दहा कोटी वृक्ष लागवड करण्याचे उद्दिष्ट ठेवण्यात आले आहे.
मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्या अध्यक्षतेखाली सह्याद्री अतिथीगृहात या अभियानाच्या वृक्षलागवड मोहिमेबाबत बैठक पार पडली. यावेळी उपमुख्यमंत्री अजित पवार, वन मंत्री गणेश नाईक, राज्यमंत्री आशिष जयस्वाल, मुख्य सचिव सुजाता सौनिक, अपर मुख्य सचिव मिलिंद म्हैसकर तसेच विविध विभागांचे सचिव आणि वन विभागाचे वरिष्ठ अधिकारी उपस्थित होते.
मुख्यमंत्री म्हणाले, “पर्यावरण संतुलन राखण्यासाठी वृक्षारोपण अत्यंत आवश्यक आहे. महाराष्ट्राने देशात सर्वाधिक वनाच्छदन वाढविण्यात अग्रणी भूमिका बजावली आहे. प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदींच्या ‘एक पेड माँ के नाम’ या अभियानात महाराष्ट्राने उल्लेखनीय कामगिरी केली असून, गेल्या आठ वर्षांत ३३ कोटी ते ५० कोटी झाडे यशस्वीपणे लावली आहेत. त्यामुळे यंदा १० कोटी झाडे लावण्याचे उद्दिष्ट पूर्ण होईल याचा आम्हाला पूर्ण विश्वास आहे.”
ते पुढे म्हणाले की, “लागवडीत किमान दीड ते तीन वर्षे वयाची रोपे लावावी. लावलेल्या झाडांची टिकाव धरून वाढ व्हावी, यासाठी आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करावा. कृत्रिम बुद्धिमत्ता, रिमोट सेन्सिंग, उपग्रह यंत्रणा वापरून वृक्षारोपण मोहीमेतील कामकाज पारदर्शक करणे आवश्यक आहे.”
राज्यातील राष्ट्रीय आणि राज्य महामार्ग तसेच पालखी मार्गांच्या कडे झाडे लावण्याची जबाबदारी आता वन विभागाकडे सोपवण्यात आली आहे. याशिवाय, गडचिरोली जिल्ह्यात येणाऱ्या उद्योगवाढीच्या पार्श्वभूमीवर तेथे १ कोटी झाडे लावण्याचा निर्णय घेण्यात येणार असून, जोतिबा डोंगरावरही मोठ्या प्रमाणात वृक्षलागवड केली जाणार आहे. बीड, लातूरसारख्या मराठवाड्याच्या भागांमध्ये झाडांची संख्या कमी असल्याने तिथे विशेष वृक्षलागवडी मोहीम राबविण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत.
उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनीही झाडे लावताना भविष्यातील रस्ता रुंदीकरणाचा विचार करून देशी व सावली देणाऱ्या झाडांना प्राधान्य देण्यावर भर दिला. त्यांनी जांभूळ, बहावा, सुरंगी, पिंपळ, वड, कडूलिंब, अर्जून यांसारखी झाडे लावण्याचे आवाहन केले. तसेच वस्त्रोद्योग व पणन यांसारख्या विभागांनीही या मोहिमेत सक्रिय सहभाग घ्यावा, असे सांगितले.
वनमंत्री गणेश नाईक म्हणाले, “कॅम्पा निधीचा पुरेपूर वापर करून राज्यात १० कोटी वृक्ष लागवड यशस्वी केली जाईल. महामार्गांवरील झाडे लावण्याची जबाबदारी वन विभागाकडे असून यासाठी आवश्यक ती सर्व व्यवस्था करण्यात येणार आहे.”
यावेळी सार्वजनिक बांधकाम विभागाने तयार केलेल्या वृक्ष लागवड व देखरेखीसाठी अॅपचे उद्घाटन देखील मुख्यमंत्री व उपमुख्यमंत्री यांच्या हस्ते करण्यात आले. हे अॅप अँड्रॉईड आणि आयओएस दोन्ही प्लॅटफॉर्मवर उपलब्ध असून, राज्यातील विविध ठिकाणी लागवड आणि देखरेखेबाबत माहिती नागरिकांना याच माध्यमातून मिळणार आहे.
महाराष्ट्राच्या पर्यावरण आणि हरित संपत्ती वाढविण्यासाठी ही मोहीम खूप महत्त्वाची आहे. यशस्वीपणे मोहीम राबविल्यास राज्यातील वनाच्छदनात लक्षणीय वाढ होऊन हवामान बदलाच्या संकटावर मात करण्यास मदत होईल, अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे.
मुख्य मुद्दे:
राज्यात यावर्षी १० कोटी वृक्ष लागवड करायची योजना
पुढील वर्षीही दहा कोटी वृक्षांचे उद्दिष्ट कायम
आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून वृक्षारोपण पारदर्शक करणार
राष्ट्रीय व राज्य महामार्गांवरील झाडे लावण्याची जबाबदारी वन विभागाला
गडचिरोलीत १ कोटी झाडे लावण्याचा विशेष प्रस्ताव
मराठवाड्यातील बीड, लातूरमध्ये विशेष वृक्षलागवडी मोहीम
